De afgelopen paar weken ben ik een paar artikelen tegengekomen, die beginnen met een goede vraag en vervolgens weer terugzwermen naar hoe we dingen nu eenmaal doen, die geen antwoord zijn op de vraag.
De eerste is deze van de Volkskrant. De titel is inmiddels gewijzigd, maar las eerst “Wel of geen dierenleed, moet een kalfje bij de moeder blijven?” Of iets dergelijks; in ieder geval werd gepoogd deze eerlijke vraag te stellen. Dit naar aanleiding van een campagne tegen zuivel van stichting Dier&Recht, die op last van de rechter gestaakt moest worden, omdat “ernstig dierenleed” niet bewezen was. Ik vond het wel interessant dat dit een reden kan zijn om een campagne te moeten staken (er staat wel meer op posters dat niet bewezen is). Natuurlijk hangt het samen met de negatieve effecten van deze ‘desinformatie’ op een bepaalde sector in onze economie. Misschien moeten we dan toch ook nog eens proberen alle reclame-uitingen voor schoonheidsproducten te laten verbieden, die hebben immers ook negatieve effecten op alle meisjes in de tienerleeftijd. Maar dat terzijde.
Een goede vraag over dierenleed dus. Vervolgens krijgt de Volkskrant het voor elkaar om in het artikel vrijwel alleen menselijke redenen aan te dragen waarom het toch beter is de kalfjes bij de koe weg te halen, bijvoorbeeld omdat ze anders niet meer te hanteren zijn (want mensenschuw). Hoe is dat een argument wat gaat over dierenleed? Dit gaat over alleen over mensengemak.
Wat er dan gebeurt is een proces van ‘dedomesticatie’, legt Hopster uit: het kalf vertoont meer natuurlijk gedrag en keert zich af van de mens. Voor een boer die zijn koeien tweemaal daags moet melken is dat zacht gezegd onhandig. ‘Er is een spanning tussen natuurlijk gedrag en het gebruik van de koe als productiedier.’
Armando Kok uit Achterveld (Gelderland) ziet al jaren af van het scheiden van kalf en koe. ‘Dat levert geen problemen op. Ik loop wel regelmatig door de kudde, misschien scheelt dat.’
Het kost hem wel een deel van de melkopbrengst: elke liter die het kalf opdrinkt, kan niet verkocht worden. Dat scheelt hem alles bij elkaar zo’n 20 duizend liter per jaar, schat Kok. ‘Een behoorlijke kostenpost.’ Maar hij heeft het er graag voor over. Zijn kalfjes zijn gezonder. En het spaart werk. ‘Ik hoef mijn kalfjes niet de fles te geven. Daar heb ik een pesthekel aan.’
Werkelijk alle argumenten die hier genoemd zijn, zijn argumenten van de boer, niet van het dier. Waarschijnlijk is daarom ook de titel aangepast. Jammer, want het is juist de dierenleed-discussie die gevoerd moet worden. Daarvoor moeten we dan blijkbaar toch bij de actiegroepen zijn, de Volkskrant waagt zich er niet aan. Zelfs het opschrijven “Er is een spanning tussen natuurlijk gedrag en het gebruik van de koe als productiedier” leidt niet tot de eye-opener die dit artikel een andere wending had kunnen geven.
Eenzelfde irritatie bekroop me in een artikel dat ging over plantaardig eten, omdat dat veel beter is voor eigenlijk alles. Via geen vlees komen we dan toch weer uit bij wél vlees eten, maar dan anders. “Nieuwe eiwitten” uit maden, wormen, insecten zijn natuurlijk dé oplossing! Nee, nee en nee: we hebben het over stoppen met dieren eten, dan moet je daar geen andere dieren in gaan betrekken om te eten, zeker niet omdat de meeste mensen deze dieren op dit moment niet eens willen eten! Laat mensen liever zich over hun irrationele weerzin tegen peulvruchten heenzetten en laat de insecten met rust alsjeblieft.
En gisteren de klap op de vuurpijl: het kabinet heeft een advies over minder vlees eten geschrapt uit een campagne over klimaatbewustzijn omdat het te politiek gevoelig ligt. Minder vlees eten is te gevoelig! Niet geen vlees, of alleen kippenvlees of alleen vlees uit Nederland, nee gewoon het lullige minder vlees eten is te gevoelig. Terwijl, zoals het artikel ook aangeeft, mensen gemiddeld meer vlees eten dan gezond voor ze is (gemiddeld!) en het een van de grote en makkelijke stappen is die mensen kunnen zetten. Maar de politiek durft het niet eens aan dit advies, dat vrijwillig gevolgd dan wel afgeslagen kan worden, op te schrijven!
Dit alles schreeuwt gewoon: we kunnen het niet. We kunnen niet eens praten over dingen die anders zijn dan de status quo, zonder linea recta weer uit te komen bij diezelfde status quo. Als dit het niveau is waarop we opereren, zo ongeveer een generatie nádat duidelijk werd dat klimaatverandering een probleem is, dan is het wat mij betreft een verloren zaak.